PANDEMİ SÜRECİNDE SATRANÇ

Mart 2020’de başlayan pandemi süreci tüm dünyayı etkilemeye devam ediyor. Bu kapsamda; günlük yaşantımız, iş metodlarımız, kişisel alışkanlıklarımız, duygularımız, düşüncelerimiz değişti ve değişmeye de devam ediyor.

Bu yazıdaki amacım, dünyada milyonlarca insanın birinci önceliği olan pandemi sürecinin tüm yaşantımıza etkilerini incelemek değil. Birçok uzmanın bu konuda değerli çalışmalar yaptığı biliniyor. Makalemizin amacı; sürecin tüm dünyada satranç ortamına ve siz satrançseverlere etkisi!

Tüm insanlığı korku ve panik içerisinde bırakan, devletlerin ekonomik dengelerinden basit gündelik yaşantımıza kadar her şeyi olumsuz yönde etkileyen bu sürecin bir an önce sonlanması benim de herkes gibi en öncelikli dileğim! Bununla birlikte sürecin kısa sürede bitmeyeceği herkes tarafından kabul ediliyor.

Satrançta en kötü şey, motivasyonunu kaybederek her şeyi akışına bırakmak ve zihnen bıraktığın maçı resmi olarak kaybedinceye kadar zaman doldurmaktır. Bir satrançsever; en zor şartlarda bile; mevcut duruma tepkisiz, zamanın geçmesini beklemek yerine, mevcut durumu gerçekçi olarak değerlendirir ve daha iyi hale getirmek, geliştirmek için çaba sarf eder. Tarihteki büyük oyuncular ölümsüz maçlarında defalarca bunu göstermişlerdir.

Ben de bu makalede; dünyada mevcut satranç ortamını özetleyecek ve size kullanabileceğiniz çeşitli alternatifleri anlatmaya çalışacağım.

Tüm sanatlarda olduğu gibi, satrancı geliştirmenin en önemli yolu çok çalışmaktır. Çoğu zaman kendi başına çalışmak! Üretmek için, algını değiştirmek, anlayışını güçlendirmek için; sosyal hayattan fedakârlık yapmak, içine dönmek, kendinle baş başa kalmak!

Çevresel etkenlerin ve uyaranların bu kadar yoğun olduğu bir dönemde, aynı anda birden fazla şeyle ilgilenirken, insan kendisini nasıl izole edebilir hayattan. Pandemi döneminde, sosyal hayattan yoksun, evlerimizde yaşamanın belki de en önemli faydası bu oldu. Sessizlik ve bol zaman! Bu da satranç çalışmak için en uygun fırsatı sağlıyor. Herkes evde, dışarda yapılacak ne daha iyi bir şey var ne de kaçırılan bir fırsat. Hep bulamamaktan yakındığın şeye sahipsin: İstediğin şeye, çalışmak için zamana!

Pandemi süreci satranç turnuvalarını, organizasyonlarını, satranç kulüpleri ve satranç eğitimi veren kuruluşları olumsuz etkiledi. Bu süreçte bir satranççının en büyük motivasyon kaynağı olan turnuvalar düzenlenemedi. Birçok satranççının hedefleri ve amaçları değişti. Turnuvalarda oynayarak geçimini sağlayan birçok profesyonel satranç oyuncusu alternatif yollar aramaya başladı: Satranç dersi vererek para kazanmak, kitap yazmak, yayın yapmak vs.

Pandemi sürecinde gelişime en açık spor dallarından birisi satrançtı. Son yıllarda bazı aktiviteleri internet üzerinde online platforma taşımış satranç dünyası, yeni duruma hemen uyum sağladı.

İnternet öncesi güçlü oyuncuların pratik yapabilmek için buluştukları ve bilgi birikimlerini genç nesillere aktardıkları kulüp ortamları; zaman darlığı, teknolojinin gelişimi ve kolaylığı gibi nedenlerden dolayı internet üzerinde sanal olarak yapılması yaygınlaşmıştı. Dolayısıyla internet platformu üzerinde satranç faaliyetlerinde bulunmak, sadece bu döneme özgü, geliştirilmiş bir durum değildi. Pandemi süreci, çevrimiçi satranç oynanan sitelere ilgiyi yoğun bir şekilde arttırdı. Zaman zaman yoğunluktan hizmet veren sitelerin kısa süreli kilitlenmesi gibi durumlarla da karşılaşıldı. Bununla birlikte birçok site halen büyük oranda sıkıntısız olarak satranç oynamak, çalışmak, izlemek ve incelemek için kaliteli hizmet vermektedir.

SATRANÇ SİTELERİ

Aşağıda sizlere faydalı olabilecek bazı siteleri listeledim. Bu sitelerin sizlerin satranç konusunda çalışmalarınıza katkı sağlayacağına inanıyorum.

Lichess.org

En çok satranç oynanan çevrimiçi satranç sitesidir. Ortalama 80-90 bin kişinin online olarak satranç oynayabildiği bir sitedir. Üstelik sitenin tüm özellikleri de ücretsizdir! Bu sitede çeşitli zaman kontrolleriyle satranç oynayabilir, turnuvalara katılabilirsiniz. Kendiniz turnuvalar düzenleyebilir. Simultane etkinlikleri yapabilir, katılabilir, satranç soruları çözebilir, çalışmalar hazırlayabilir ve eğitim materyalleri oluşturabilirsiniz. Farklı satranç formlarıyla oynayabilir ve keyifli vakit geçirebilirsiniz.

chess.com

En büyük çevrimiçi satranç sitelerinden birisidir. Hem çeşitli zaman kontrolleriyle canlı satranç oynayabilir hem de turnuvalara katılabilirsiniz. Kulüp kurabilir veya kendiniz turnuva organize edebilirsiniz. Temel üyeliği ücretsizdir ancak ekstra özellikleri kullanmak için ücretli üyelik istemektedir. Burada videolar, farklı bulmaca etkinlikleri, eğitim ve istatistikler gibi farklı birçok kısımdan satrancınızı geliştirebilirsiniz. Oldukça zengin içeriği olan bir sitedir.

chess24.com

Günümüzde en popüler çevrimiçi satranç sitelerinden birisidir. Bu sitede de çeşitli zaman kontrolleriyle satranç oynayabilirsiniz. Sitenin en büyük özelliği dünyanın en önemli satranç turnuvalarını canlı izleyebilmenizdir. Normal dönemlerdeki çoğu turnuvayı canlı olarak ve görüntülü olarak izleyerek satranç oyuncularını takip edebilirsiniz. Ayrıca bu turnuvalardaki oyunların analizlerini canlı olarak ustalardan dinleyebilme şansınız vardır. Temel üyeliği ücretsizdir ancak ekstra özellikleri kullanmak için ücretli üyelik istemektedir. Ücretli üyelik ile eğitim videoları ve pdf dokümanları, satranç soruları… gibi kısımlara girme hakkı elde edip satrancınızı ilerletebilirsiniz.

playchess.com

Satranç oyuncularının vazgeçilmez veri tabanı yazılımı olan ChessBase ve Fritz programlarının firması tarafından kurulmuştur. Bir dönem çok popüler olsa da günümüzde çevrimiçi oyuncu sayısı ve güçlü oyuncuların katılımı bakımından lichess ve chess.com sitelerinin biraz gerisine düşmüştür.

Internet Chess Club (ICC)

Satrancın online olarak oynanmaya başlandığı ilk sitelerden birisidir. Eskiden tüm satranç ustalarının buluşma yeriydi. Satranç oynamak için ücretli üyelik istemesi zamanla popülerliğini azalttı günümüzde sunduğu imkânları hemen hemen tüm internet siteleri ücretsiz olarak yapmaktadır. Bir ay ücretsiz üyelik sunmaktadır.

DÜNYADA SATRANÇ

Bu süreçte online olarak satranç turnuvaları düzenlendi. Dünyanın en güçlü oyuncuları online olarak bile olsa buluştu ve onları canlı olarak izleme şansımız oldu. Bunlardan en önemlisi Dünya Satranç Şampiyonu Norveçli Magnus Carlsen tarafından tasarlanan satranç turnuvalarıydı. Organizasyon, elit düzeyde süper oyuncuların katıldığı dört turnuva şeklinde yapıldı. (The Magnus Carlsen Invitational, The Lindores Abbey Rapid Challenge, The Chessable Masters, The chess24 Legends of Chess) Bu etkinlikler satrançseverlerin belirsizlik nedeniyle sıkıntılar yaşadığı bu döneme bir canlılık getirdi. Toplam 300.000 $ ödül verilen bu online turnuvalar oldukça çekişmeliydi.

Bu dönemin bir başka dikkat çeken etkinliği Dünya Satranç Olimpiyatlarıydı. 2020 yılı FIDE Online Olimpiyatı 22 Temmuz- 30 Ağustos tarihleri arasında düzenlendi. 163 ülkenin takımının yarıştığı bu etkinlik farklı bir formatta düzenlenen önemli bir takım turnuvasıydı.

Bu dönemde online turnuvalar için en ciddi sorun, sanal ortamdan dolayı hile iddialarının zaman zaman gündeme gelmesiydi. Katılan bazı oyuncular için turnuvalarda şike ve hile yaptıkları iddia edildi. (Bilgisayardan yardım almak veya başka bir yardım almak… gibi şekillerde.) Bu konuyla ilgili neler yapılacağıyla ilgili tartışmalar hala devam ediyor. Online turnuvaların güvenirliğinin arttırılması ve hilenin engellenmesi için çözüm yolları aranmaya çalışılıyor.

Şu kesin ki satranca ve satranççıya güvenmeliyiz. Satrancın etik kodu olan centilmenlik, rakibe saygı ve dürüstlük ilkelerine inanmalıyız. Etik değerlere uygun davranmayanlara gereken işlemlerin yapılması ve çeşitli yaptırımlar yapılması konusunda herkes hemfikir. Yaşanan olumsuzluklar ne olursa olsun, online turnuvaları desteklemeli ve geliştirmeliyiz. Çünkü süreç daha bu şekilde, online olarak devam edecek gibi. Ve bir gün her şey normale döndüğünde yine online satrancın gelişerek hayatımızda yer alacağına inanıyorum.

Bir sonraki yazıda; sağlıklı günlerde görüşmek dileğiyle,

Liren Ding

Magnus Carlsen Satranç Turu Finali

Liren Ding – Magnus Carlsen, 12.08.2020

Siyah oynar iki hamlede mat eder. Nasıl?

Cevap: 1 …f5 2. Şh3 Kh1 # 0-1

Daniil Dubov

Hikaru Nakamura

Magnus Carlsen Satranç Turu Finali

Hikaru Nakamura – Daniil Dubov, 09.08.2020

Beyaz oynar tek hamlede mat eder. Nasıl?

Cevap: 1. Ke6 # 1-0